Phụ nữ mang thai là một trong những đối tượng dễ thiếu hụt chất dinh dưỡng trong cơ thể - đặc biệt ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi, tạo nguồn sữa mẹ và sự phát triển của trẻ sau này. Bốn loại dưỡng chất sau đây là các dưỡng chất mẹ bầu nên lưu ý trong giai đoạn mang thai.

Thiếu dưỡng chất sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của thai nhi (Ảnh minh hoạ)

Sắt

Trong khi mang thai, cơ thể người phụ nữ cần gấp đôi số lượng sắt so với những người phụ nữ bình thường không mang thai khác. Số sắt này sẽ được sử dụng để tạo ra nhiều máu hơn, nhằm mục đích cung cấp oxy không chỉ cho cơ thể thai phụ mà còn cả cho thai nhi. Nếu thai phụ trước khi mang thai không có đủ lượng sắt dự trữ, hoặc trong khi mang thai không thu nhận đủ lượng sắt cần thiết thì sẽ xuất hiện tình trạng thiếu máu hồng cầu nhỏ ở mẹ, nặng hơn là nguy cơ sảy thai, thai chết lưu, tai biến sản khoa (Băng huyết sau sinh, nhiễm khuẩn sau sinh...). Em bé sau sinh có thể nhẹ cân, giảm phát triển trí tuệ, thiếu máu sau sinh…

Thai phụ có thể bổ sung các sản phẩm giàu sắt bên cạnh thực phẩm chức năng (Ảnh minh hoạ)

Mẹ bầu có thể bổ sung thực phẩm giàu sắt như thịt, cá, trứng, nghêu, sò, ngũ cốc, gan, hoặc các loại rau có nhiều sắt như rau dền, rau bina, các loại rau màu xanh… để bổ sung sắt cho cơ thể nếu thiếu hụt.

Canxi

Canxi đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nên xương, răng cũng như hoàn thiện hệ thần kinh, tim mạch… cho thai nhi, đảm bảo bé có hệ thống xương chắc khỏe, tránh dị tật, còi xương, xương dị dạng khi chào đời. Ngoài ra, canxi còn giúp cho bà bầu duy trì nhịp tim ổn định, giúp quá trình đông máu diễn ra bình thường (tránh băng huyết khi chuyển dạ), giảm lượng chất béo sản sinh giảm nguy cơ béo phì, tăng cường sữa mẹ sau sinh… Hơn nữa, bổ sung đầy đủ canxi cho mẹ bầu giúp giảm nguy cơ tiền sản giật tới 50% và giảm nguy cơ sinh non, sinh thiếu tháng.

Sữa, ngũ cốc, cải thìa,... là các loại thực phẩm giàu canxi (Ảnh minh hoạ)

Bổ sung đầy đủ canxi đồng thời giúp thai phụ tránh được đau lưng, răng lung lay, chuột rút hay những vấn đề do thiếu canxi đem lại. Bởi khi cơ thể bà bầu thiếu canxi, thai nhi sẽ tự động trích xương từ cơ thể mẹ để đáp ứng nhu cầu phát triển hệ xương của bé, dẫn đến loãng xương, mật độ xương kém và gây nên các tình trạng trên.

Thai phụ nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ để kiểm tra lượng canxi cho cơ thể, có thể bổ sung thông qua thực phẩm như sữa và các chế phẩm từ sữa, trứng, tôm, cua, cá...Mẹ bầu có thể cung cấp qua ăn uống hoặc sử dụng viên uống bổ sung.

Acid Folic

Axit folic (folat) hay chính là vitamin B9. Axit folic nằm trong 13 vitamin cần được cung cấp hằng ngày cho cơ thể (gồm 4 vitamin tan trong dầu A, D, E, K, vitamin C và 8 vitamin nhóm B tan trong nước, axit folic thuộc nhóm B là nhóm vitamin tan trong nước), axit folic là chất rất cần thiết góp phần tạo hồng cầu bình thường và có ảnh hưởng đến sự tổng hợp DNA và RNA, tức liên quan mật thiết đến quá trình phân chia và nhân đôi tế bào.

Bổ sung Axit Folic để tránh dị tật ống thần kinh ở mẹ và trẻ (Ảnh minh hoạ)

Ở phụ nữ mang thai, nhu cầu axit folic tăng gấp 4 lần so với trước khi mang thai. Thiếu axit folic ở phụ nữ có thai có thể khiến thai nhi bị dị tật ống thần kinh. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo, tất cả phụ nữ mang thai hoặc dự định mang thai phải bắt đầu bổ sung đủ axit folic 3 tháng trước thời điểm dự định có thai. Nhất thiết phải đảm bảo đủ khẩu phần hàng ngày phải có đủ 400g axit folic.

Thai phụ có thể bổ sung axit folic qua thực phẩm như bông cải xanh, súp lơ, nấm, ớt chuông, các loại họ Đậu, rau diếp, xà lách, ngũ cốc tăng cường, sữa bầu hoặc thực phẩm chức năng.

Kẽm

Kẽm giúp phân chia tế bào, nhất là trong giai đoạn bào thai, trẻ nhỏ. Một khi bà mẹ mang thai thiếu kẽm thì sẽ có nguy cơ sinh non gấp 3 lần, trẻ sinh ra nhẹ cân, chiều cao thấp hơn so với các bà mẹ mang thai bình thường.

Thai phụ có thể bổ sung kẽm từ những thực phẩm quen thuộc (Ảnh minh hoạ)

Bên cạnh việc bổ sung bằng thuốc theo tư vấn của bác sĩ, chế độ ăn chứa thực phẩm giàu kẽm trong các bữa ăn hằng ngày cũng là cách tương đối hiệu quả để bổ sung dưỡng chất cho mẹ bầu. Chọn thức ăn giàu kẽm như sữa, một số chế phẩm chứa vitamin muối khoáng, rau xanh, hoa quả, tôm, cua, hàu, cá... Tuy nhiên, cần ăn cân đối giữa thức ăn động vật và thực vật. Có thể bổ sung thêm giá đỗ, dưa chua lên men trong bữa ăn vì các thức ăn này có quá trình làm tăng hàm lượng vitamin C và giảm axit phytic trong thực phẩm nên sẽ làm tăng hấp thu sắt và kẽm từ khẩu phần ăn.